Αφιέρωμα Ολυμπιακοί Αγώνες (1976-1996): Τα μποϋκοτάζ και η άνοιξη του ελληνικού στίβου

Με το Ολυμπιακό κίνημα να πλήττεται τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 από τα μποϋκοτάζ, πότε των Αφρικανών, πότε των Δυτικών και άλλοτε των Ανατολικών, ο ελληνικός στίβος πασχίζει να βρει τη γενιά αυτή που θα τον καθιερώσει στο διεθνές στερέωμα και θα φέρει το πρώτο μετάλλιο από το 1956 και το πρώτο χρυσό από το 1912. Και θα τη βρει στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με δυο απρόσμενους μπροστάρηδες, που δεν έπαψαν, όμως ποτέ να πιστεύουν: την Βούλα Πατουλίδου και την Νίκη Μπακογιάννη. Ήταν η αρχή αυτού που ονομάστηκε «άνοιξη του ελληνικού στίβου».

21^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Μόντρεαλ 1976

Ελληνικές συμμετοχές: 10 άνδρες – 2 γυναίκες

Μετάλλια: –

Οι Αγώνες στέφθηκαν με μεγάλη οικονομική αποτυχία, κυρίως λόγω των πολυέξοδων εγκαταστάσεων και στιγματίστηκσν από το πρώτο μαζικό μποϋκοτάζ 29 αφρικανικών χωρών, λόγω της άρνησης της ΔΟΕ να τιμωρήσει τη Νέα Ζηλανδία για τη συμμετοχή της εθνικής της ομάδας ράγκμπι σε περιοδεία στη Νότια Αφρική.

Η ελληνική αποστολή δεν έφερε διακρίσεις ανάλογες με αυτές του 1972, με την πρόκριση του Σταύρου Τζιωρτζή και του Γιώργου Παρρή στα ημιτελικά να ξεχωρίζουν. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι στην ομάδα μας επέστρεψαν οι γυναίκες, για πρώτη φορά από το 1948 και μάλιστα δύο αθλήτριες. Η Μαρούλα Λάμπρου και η 19χρονη τότε Σοφία Σακοράφα, νυν πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ.

22^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Μόσχα 1980

Ελληνικές συμμετοχές: 6 άνδρες – 2 γυναίκες

Μετάλλια: –

Μόλις 80 χώρες πήραν μέρος μετά το μποϋκοτάζ πολλών δυτικών χωρών ως αντίδραση στην πολεμική εμπλοκή της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν. Επιπλέον, πολλοί αθλητές άλλων χωρών του δυτικού κόσμου, μετείχαν με την Ολυμπιακή σημαία.

Στον στίβο, πάντως, η διάκριση αποδείχτηκε πολύ δύσκολη υπόθεση, καθώς οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ήταν πανίσχυρες εκείνη την εποχή. Η Ελλάδα αγωνίστηκε με μια μικρή σε μέγεθος ομάδα, με τον Χρήστο Καραγεώργο να καταφέρνει να πλασαριστεί ψηλότερα, στη 12^η θέση στα 50 χλμ. βάδην. Για τέσσερα εκατοστά έμεινε εκτός τελικού στο μήκος ο Δημήτρης Δεληφώτης.

23^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Λος Άντζελες 1984

Ελληνικές συμμετοχές: 8 άνδρες – 2 γυναίκες

Μετάλλια: –

Στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όλοι περίμεναν, και έγιναν μάρτυρες της απάντησης των χωρών του ανατολικού μπλοκ στο μποϋκοτάζ των δυτικών του 1980. Έτσι, 14 χώρες επέλεξαν να γυρίσουν την πλάτη στους Αγώνες, με εξαίρεση τη Ρουμανία, οι αθλητές της οποίας αποθεώθηκαν κατά την είσοδό τους στο Μεμόριαλ Κολίζιουμ.

Ο ελληνικός στίβος εκπροσωπήθηκε και πάλι από μια ομάδα που μετά βίας έφτανε το διψήφιο αριθμό. Υπήρχαν σοβαρές ελπίδες για το πρώτο μετάλλιο από το 1956, που, όμως ναυάγησαν , όταν η τρίτη στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1983, Άννα Βερούλη έμεινε 13^η στον προκριματικό. Το σοκ έγινε μεγαλύτερο τις επόμενες μέρες, όταν αποκαλύφθηκε ότι η αθλήτρια είχε κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Ξεχώρισε με την πρόκρισή του στον τελικό της δισκοβολίας ο 21χρονος Κώστας Γεωργακόπουλος, ενώ ο Μιχάλης Κούσης έτρεξε στον τρίτο Ολυμπιακό μαραθώνιο της καριέρας του. Οριακά έχασε τον τελικό ο Δημήτρης Μίχας στο τριπλούν (για 3 εκατοστά), ενώ γενναία κούρσα έκανε στα 800 μ. ο Σωτήρης Μουτσανάς και ανταμείφθηκε με ένα νέο πανελλήνιο ρεκόρ.

24^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Σεούλ 1988

Ελληνικές συμμετοχές: 6 γυναίκες

Μετάλλια: –

Έπειτα από τρεις συνεχόμενες διοργανώσεις με μαζικές απουσίες, σχεδόν όλος ο πλανήτης – με εξαίρεση τη Βόρεια Κορέα, την Κούβα και την Αιθιοπία από τις αθλητικές δυνάμεις – ταξίδεψαν στη Σεούλ. Για τη Σοβιετική Ένωση και τις Δυτική και Ανατολική Γερμανία αυτή ήταν η τελευταία τους Ολυμπιακή συμμετοχή.

Με την ελληνική ομάδα για πρώτη φορά δεν αγωνίστηκαν άνδρες. Ο λόγος ήταν τα πολύ αυστηρά όρια που εισηγήθηκε η τεχνική ηγεσία και έκανε αποδεκτή η διοίκησης της Ομοσπονδίας. Μετείχαν έξι γυναίκες, αλλά ουσιαστικά την πρόκριση είχαν πάρει μόνο η Άννα Βερούλη και η ομάδα 4Χ100 μ. που έφτασε μέχρι τη ημιτελικά (15^η). Η Βούλα Πατουλίδου συμμετείχε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

25^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Βαρκελώνη 1992

Ελληνικές συμμετοχές: 7 άνδρες – 4 γυναίκες

Μετάλλια: 1 χρυσό

Ύστερα από 20 χρόνια πολιτικών σκοπιμοτήτων και μετά το πέρας του Ψυχρού Πολέμου, στη Βαρκελώνη συγκεντρώθηκε όλος ο πλανήτης για τη μεγάλη γιορτή του αθλητισμού. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες συμμετείχε και η Νότια Αφρική μετά την απομάκρυνση του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1992 αποτελούν ακόμα και σήμερα παράδειγμα για τα οφέλη που μπορεί να έχει μια πόλη από τη σωστή διαχείρισή τους, αλλά ήταν και μια διοργάνωση- σταθμός για τον ελληνική στίβο, αφού εκεί, στην πρωτεύουσας της Καταλωνίας, ξεκίνησε η παρατεταμένη άνοιξή του.

Το πρώτο βιολί της ελληνικής ομάδας αναμενόταν να είναι ο σημαιοφόρος μας στην τελετή έναρξης, Λάμπρος Παπακώστας, καθώς είχε την καλύτερη επίδοση στον κόσμο. Σε καλή κατάσταση ήταν και ο Κώστας Κουκοδήμος, που πράγματι έφτασε στην έκτη θέση στο άλμα εις μήκος. Κανείς δεν περίμενε, όμως, ότι μια γυναίκα, η Βούλα Πατουλίδου, που στους προηγούμενους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε αποκλειστεί στον πρώτο γύρο των 100 μέτρων, θα έφτανε στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στα 100 μ. με εμπόδια.

Ογδόντα χρόνια μετά το χρυσό του Κωστή Τσικλητήρα, η ελληνική σημαία κυμάτισε ψηλότερα από κάθε άλλη για ένα παιδί του στίβου, για την πρώτη Ελληνίδα, οποιουδήποτε αθλήματος, που ανέβηκε στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνων.

26^οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Ατλάντα 1996

Ελληνικές συμμετοχές: 15 άνδρες – 10 γυναίκες

Μετάλλια: 1 αργυρό

Η επέτειος των 100 χρόνων από την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, έλαβε χώρα στην Ατλάντα, που κέρδισε με ψήφους 51-35 στην τελευταία από τις πέντε ψηφοφορίες την Αθήνα. Αν και οικονομικά επιτυχημένοι, οι Αγώνες στιγματίστηκαν από τη βομβιστική επίθεση στο Σεντένιαλ Παρκ που σκότωσε δύο ανθρώπους και τραυμάτισε 111. Πολλοί κατηγόρησαν επίσης τους Αμερικανούς για υπερ-εμπορευματοποίηση των Αγώνων.

Η Ελλάδα πήρε μέρος με τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα της ιστορίας της, έπειτα από αυτή των 1^ων Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ για πρώτη φορά ο αριθμός των γυναικών ήταν διψήφιος. Από τις γυναίκες ήρθε και το ελληνικό μετάλλιο, από μια αθλήτρια που συμμετείχε δέκα χρόνια στο διεθνές στερέωμα χωρίς να έχει πετύχει τη μεγάλη διάκριση. Στην Ατλάντα, όμως, η Νίκη Μπακογιάννη, όπως και η Βούλα Πατουλίδου, τέσσερα χρόνια νωρίτερα, κατέρριπτε συνεχώς το πανελλήνιο ρεκόρ, το έφτασε στο 2.03 και κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο – μια ανέλπιστη επιτυχία.

Η Νίκη Ξάνθου άγγιξε το χάλκινο στο μήκος. Ήταν τρίτη μέχρι την τελευταία προσπάθεια, αλλά την ξεπέρασε η Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι με ένα άλμα οριακά έγκυρο (ή άκυρο;) στα 7.00. Στην πρώτη εξάδα κατατάχθηκαν η Όλγα Βασδέκη και ο Λάμπρος Παπακώστας, ενώ στους τελικούς προκρίθηκαν ακόμα ο Κώστας Γκατσιούδης (με την καλύτερη επίδοση, 87.12) και η Βούλα Πατουλίδου, αυτή τη φορά στο μήκος. Την απόφαση να αλλάξει αγώνισμα την είχε λάβει πριν κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στη Βαρκελώνη.

1ο μέρος (1896-1912): Η ένδοξη αναβίωση και οι πρώτοι Έλληνες Ολυμπιονίκες.

2ος μέρος (1920-1948): Τα δύσκολα χρόνια των πολέμων και της ύφεσης.

3^ο μέρος  (1952-1972): Η ελληνική σημαία επιστρέφει στο βάθρο των νικητών