Μαδρίτη 2025: Από το Μπρούνο Τζάουλι στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων – Η πορεία της Ελλάδας

Εξήντα χρόνια ιστορίας συμπληρώνει φέτος ο σημαντικότερος και δημοφιλέστερος αγώνας κλασικού αθλητισμού μεταξύ εθνικών ομάδων.

Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων, ήταν μια έμπνευση του αείμνηστου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της IAAF, Ιταλού Μπρούνο Τζάουλι, που ατυχώς απεβίωσε προτού δει το όραμά του να παίρνει σάρκα και οστά. Η εκκίνηση της νέας διοργάνωσης δόθηκε το 1965, με την επωνυμία Ευρωπαϊκό Κύπελλο και στο πέρασμα των ετών άλλαξε ονομασία και φορμά αρκετές φορές. Αυτή που έχει μείνει ίδια και απαράλλαχτη στο νου όλων των φίλων του στίβου και χρησιμοποιείται ακόμα και στις μέρες μας, είναι η ανεπίσημη ονομασία «Μπρούνο Τζάουλι».

Πρώτη περίοδος, 1965-1981

Τα πρώτα 10 χρόνια (μέχρι το 1975), η διοργάνωση περιλάμβανε προκριματικούς, ημιτελικούς και τον τελικό. Το 1977 εισήχθη ο τελικός Α και ο τελικός Β. Μέχρι το 1973 στον τελικό μετείχαν έξι ομάδες, με εξαίρεση τις εφτά του 1970, ενώ το 1975 έγιναν οχτώ.

Η Σοβιετική Ένωση κέρδισε, σε άνδρες και γυναίκες, το 1965 και το 1967 και τη βαθμολογία των ανδρών το 1973. Όλες οι υπόλοιπες πρωτιές κατακτήθηκαν από την Ανατολική Γερμανία, την απόλυτη κυρίαρχο των πρώτων ετών.

Μέχρι και το 1973, η Ελλάδα μετείχε μόνο με την ανδρική ομάδα της, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, αν και φιλοξένησε προκριματικό όμιλο το 1965, το 1967 και το 1973.

Το 1975 μετείχαν για πρώτη φορά Ελληνίδες. Την ίδια χρνιά, οι άνδρες πέρασαν, επίσης για πρώτη φορά, στα ημιτελικά ως 3^οι από τον όμιλο του «Γ. Καραΐσκάκης». Εκεί, στο ανώτερο επίπεδο τερμάτισαν 6^οι και τελευταίοι στο πλαίσιο του Γ’ ομίλου.

Οι άνδρες αγωνίστηκαν στα ημιτελικά και τις επόμενες διοργανώσεις, το 1977 (ως οικοδεσπότες) και το 1979,. Το 1981 τα κατάφεραν και οι γυναίκες. Την ίδια χρονιά οι άνδρες αγωνίστηκαν για πρώτη φορά στον τελικό Β’, μολονότι κατατάχθηκαν 7^οι στον Α’ ημιτελικό όμιλο, κι αυτό επειδή η Ελλάδα φιλοξένησε τη διοργάνωση. Δεν απέφυγαν την τελευταία (6^η) θέση, ωστόσο τυπικά πέτυχαν την καλύτερη κατάταξη της έως τότε ιστορίας μας, που ήταν η 14^η θέση.

Δεύτερη περίοδος, 1983-1991

Οι χώρες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, Α, Β και Γ, με σύστημα ανόδου και υποβιβασμού. Ανατολική Γερμανία και Σοβιετική Ένωση κερδίζουν τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες το 1983 και το 1985 αντίστοιχα. Το 1987 επικρατούν οι Σοβιετικοί και οι Ανατολικογερμανίδες, ενώ το 1989 σπάει για πρώτη φορά η κυριαρχία των δύο χωρών με τη νίκη των Βρετανών. Η  Ανατολική Γερμανία διατηρεί τα σκήπτρα της στις γυναίκες στην τελευταία εμφάνισή της στη διεθνή σκηνή. Οι Σοβιετικοί κερδίζουν και το 1991, ενώ στις γυναίκες πρωτεύει η ενωμένη, πια, Γερμανία.

Η Ελλάδα ξεκινά αυτήν την περίοδο από τη Γ’ κατηγορία. Οι άνδρες ανεβοκατεβαίνουν (το 1987 η άνοδος κερδήθηκε εντός έδρας), ενώ οι γυναίκες παραμένουν σταθερές στο τρίτο επίπεδο, ακόμα και το 1991, όταν η διοργάνωση φιλοξενήθηκε στο “Γ.Καραϊσκάκης”. Την ίδια χρονια.οι άνδρες αγωνίζονται ξανά στη Β’ κατηγορία, παρά την προτελευταία (15^η) θέση το 1989, λόγω της ένωσης των δύο Γερμανιών.

Τρίτη περίοδος, 1993-2008

Αλλάζει η ονομασία, αλλά ουσιαστικά όχι το φορμά διεξαγωγής, με τη διαφορά ότι πλέον το Ευρωπαϊκό Κύπελλο διεξάγεται κάθε χρόνο. Η μεγάλη κατηγορία μετονομάζεται Super League και οι άλλες δύο, First και Second League.

Στους άνδρες οι τίτλοι μοιράζονται, στις γυναίκες όμως τους κατακτούν όλους οι Ρωσίδες πλην του 1994 και του 1996 όταν κέρδισαν οι Γερμανίδες.

Οι Ρώσοι πρωτεύουν το 1993, οι Γερμανοί το 1994, 1995, 1996, 1999, 2002, 2004 και 2005, οι Βρετανοί το 1997, 1998, 2000 και 2008, οι Πολωνοί το 2001 και οι Γάλλοι το 2003, 2006 και 2007.

Όσο αφορά την ελληνική παρουσία, αυτή είναι η περίοδος της περίφημης άνοιξης του κλασικού αθλητισμού στη χώρα μας, με τα ανάλογα εντυπωσιακά αποτέλεσματα. Το 1995, για πρώτη φορά άνδρες και γυναίκες μετέχουν και οι δύο στη Β’ κατηγορία, που αποτελεί πλέον το μίνιμουμ για τον ελληνικό στίβο. Το 1996 οι άνδρες κερδίζουν το εισιτήριο για τη Super League και το 1999 έρχεται η σειρά των γυναικών, οι οποίες προβιβάστηκαν αγωνιζόμενες εντός έδρας, στο Ολυμπιακό στάδιο.

Συνολικά, αυτήν την περίοδο οι άνδρες θα αγωνιστούν στο ανώτατο επίπεδο εφτά φορές και οι γυναίκες πέντε.

Αναλυτικά, οι άνδρες θα τερματίσουν 6^οι το 1999, 2000 και 2007 και 8^οι το 1997, 2001, 2003 και 2008. Οι γυναίκες ήταν 6^ες το 2003 και το 2004, 7^ες το 2007 και 8^ες το 2000 και το 2005.

Το 2006, το β’ γκρουπ της Β’ κατηγορίας φιολοξενήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έληξε με διπλό ελληνικό θρίαμβο.

Τέταρτη περίοδος, 2009-2023

Νέο ονομασία (Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων), με άνδρες και γυναίκες να αγωνίζονται ως ένα, και αύξηση των ομάδων από 8 σε 12. Το 2021 επιστρέφει το σύστημα των 8 ομάδων, αλλά αμέσως μετά, το 2023, οι 8 γίνονται 16!

Πολυνίκης αυτής περιόδου η Γερμανία με 5 πρωτιές (2009, 2011, 2013, 2014, 2017). Η Ρωσία κερδίζει το 2010 και το 2015, αλλά έκτοτε αποκλείστηκε από τη διοργάνωση. Η Πολωνία θριαμβεύει το 2019 και το 2021 και η Ιταλία για πρώτη φορά το 2023, ένα προμήνυμα του Ρωμαϊκού θριάμβου του 2024 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Ολίμπικο.

Η ελληνική ομάδα θα καταταγεί διαδοχικά, 9^η, 11^η (υποβιβασμός), 13η (άνοδος), 10^η (υποβιβασμός), 17^η, 14^η (άνοδος στο Παγκρήτιο), 9^η, 10^η (υποβιβασμός), 16^η (άνοδος λόγω αναδιάρθρωσης) και 13^η.